Translate

Translate

Translate

вторник, 13 марта 2018 г.

,,էս քաղաքում վերջում կմնան մի քանի մարդ՝գելերը կգան կուտեն-կպրծնեն,,

           2001թվի անտիպ նյութերիս արխիվից

-------------------------------------------------------

Վանաձորի մտավորականների հետ հանդիպման ժամանակ հետաքրքիր երկխոսություն ծավալվեց ավագ սերնդի ներկայացուցիչ, գրականագետ Գառնիկ Կուրղինյանի եւ ԱԺ պատգամավոր,ՍԻՄ անդամ Հայկ Բաբուխանյանի միջեւ։Երբ պարոն Բաբուխանյանը դժգոհեց երկրում տարվող քաղաքականությունից, Գ․Կուրղինյանը հետաքրքրվեց, թե ի՞նչ է անում ՍԻՄ խմբակցությունը՝երկիրը ծանր իրավիճակից դուրս բերելու համար։Տեղեկանալով, որ ՍԻՄ-ն այդ հարցում ԱԺ-ում լծակներ գործադրել չի կարողանում՝խմբակցության փոքրամասնություն լինելու պատճառով,Գ․Կուրղինյանը դժգոհեց․,,Բա ձեր դերը ո՞րն է խորհրդարանում, դուք չե՞ք կարողանում կանխել,բա Ազգային ժողովում ձեզ ավելորդ չե՞ք զգում,ձեր առաքելությունը ո՞րն է,եթե դուք չեք կարողանում նպաստել ազգի պահպանման գործին,,։

Արտագաղթի վերաբերյալ իր մտահոգությունները, հայտնելիս սպառիչ պատասխան չստանալով՝պարոն Կուրղինյանը հռետորական հարցադրում արեց․,,Ստացվում է, որ ձեր դերը՝որպես պատգամավոր, եւ իմ դերը՝որպես շարքային քաղաքացի, նու՞յնն է,,։Իսկ երբ ճշտեց, որ պատգամավորներն ստանում են 100հազար դրամ աշխատավարձ,զարմացած հարցրեց․,,Էդ ինչու՞ համար եք դուք այդքան փող ստանում, ինչո՞վ եք դուք ինձնից ավել,,։

Հ․Բաբուխանյանը նախ նշեց, որ այդ աշխատավարձը շատ քիչ է այն հարվածների համար, որ իրենք կրում են, եւ երբեմն իր մտքով անցնում է պատգամավորությունը թողնել եւ բիզնեսով զբաղվել, բայց հանուն ազգի՝դա չի անում։Նա միաժամանակ կոչ արեց այդտեղ գտնվող սակավաթիվ մտավորականներին/որոնց թվում՝2 լրագրողներ/, չհուսահատվել, ժողովրդին համոզել, որ ընտրությունների ժամանակ չի կարելի ձայնը վաճառել 500դրամով, սակայն նրա այս դիտարկումն էլ արժանացավ Գ․Կուրղինյանի ,,հակահարվածին,, եւ նա  հուսահատ տոնով ասաց․,,Էս քաղաքում վերջում կմնան մի քանի մարդ՝գելերը կգան կուտեն-կպրծնեն,,։

Հ․Բաբուխանյանը նաեւ նշեց, թե այնուամենայնիվ, իրենք որոշակի քայլեր անում են, սակայն նրա ընդդիմախոսը կրկին առարկեց, ասելով․,,Արդյունքները մենք չենք տեսնում,,

Ի դեպ, արտագաղթի ահագնացող չափերի վերաբերյալ եղան նաեւ այլ ելույթներ։Իսկ մի մտավորական դժգոհեց․,,Էսօրվա մեր դարդուցավը թողած՝դարասկզբի ցեղասպանության հարցերն են բարձրացվում,,։

Որքան հասկացանք, ՍԻՄ-ի, կոմունիստների եւ ԱԺՄ-ի առանձին գործիչների տեսակետները՝երկրի արտաքին քաղաքականության հարցում, գրեթե նույնն են։,,Հայաստանը կախված պետություն է միջազգային ընկերություններից։Պետությունը կառավարվում է համաշխարհային բանկի կողմից,,,-այդ կառավարման մեխանիկան բացատրելով/այն է՝վարկերը տալիս են պատվերն էլ հետը/՝ պարզաբանեց Բաբուխանյանը, որին, ի դեպ, մտավորականներից մեկը փորձում էր 13 տարով ետ տանել եւ քաղաքական գնահատական տալ 1988թվի երկրաշարժին, այն համարելով ,,արհեստական,,։

․․․Հետաքրքիր է, ինչպե՞ս կարելի է պատկերացնել 4000դրամ ստացող մտավորականի ,,ակտիվությունը,,՝սոցիալական ծանր բեռի տակ կքած, եթե ԱԺ պատգամավորը քիչ է համարում 100հազար դրամ աշխատավարձը՝առավել ,,ակտիվանալու,, համար։Իսկ կառավարության առանձին անդամներ էլ հայտարարում են, որ կոռուպցիայի դեմ պայքարելու համար առավել մեծ գումարներ են պետք՝վարկերի կամ դրամաշնորհների տեսքով։

ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ

Հ․Գ․Սույն նյութը , որ մինչ օրս իմ անտիպ նյութերի արխիվում էր /քանի որ որեւէ թերթում տպվելու պատիվ չի ունեցել՝ինչ-ինչ հանգամանքների պատճառով/, փաստորեն, 17 տարվա վաղեմություն ունի եւ  պատմական վկայություն է՝այն ժամանակվա ներքաղաքական իրավիճակի, պատգամավորների աշխատավարձերի եւ անգամ՝ընտրակաշառքի չափի մասին։

․․․Պարոն Բաբուխանյան, դուք հիմա ԱԺ-ում արդեն մեծամասնություն եք, այլեւս ընդդիմադիր փոքրամասնություն չեք՝ինչպես 17 տարի առաջ, հիմա՞ ինչն է խանգարում, որ ժողովրդանպաստ օրենքներ ստեղծեք Ազգային Ժողովում/ԽՍՀՄ ավանդների շուտափույթ վերադարձ՝արժանապատիվ հաշվարկով եւ փոխհատուցմամբ, 28 տարվա տոկոսներով, կենսաթոշակաիյն շեմի իջեցում՝կապված երկրում գործազրկության եւ աշխատատեղերի սղության հետ, պետական համակարգում թափուր հաստիքների հրապարակայնության ապահովում/․մանավանդ, որ արդեն պատգամավորներն ստանում են 6-7 անգամ ավելին, քան՝17 տարի առաջ․շուրջ 6-700հազար դրամ աշխատավարձ/ներառյալ՝հավելավճարներն ու գործուղման ծախսերը/։

четверг, 8 марта 2018 г.

Կոտրված դուխու տուփը

Ամեն տարի մարտի 8-ին՝ես հիշում եմ այս դեպքը՝1975թե 1976թիվն էր․․․։Սովորում էի 8-րդ կամ 9-րդ դասարանում ու ծնողներիցս գաղտնի՝հանդիպում էի հարակից բակից մի տղայի հետ, որ չնայած փայլուն արտաքին չուներ, բայց՝լավ կիթառ էր նվագում եւ ուներ աղջիկներին ,,օձի լեզվով,, հրապուրելու ձիրք։Նա դասընկերուհուս եղբայրն էր, ում առաջին անգամ հանդիպել էի ,երբ մանկությանս բակային ընկերուհիներիս հետ գնացել էինք կինո՝մանկական ժամի, եւ վերջինս ինձ ,,հայտնաբերել,, էր, քանի որ նոր էի տեղափոխվել նոր դպրոց՝բնակության վայրի փոփոխության պատճառով․,,Կոնգոյից,, փոխադրվել էինք ,,քաղաք,,։Եվ ահա՝հետաքրքրվել-հարցուփորձ էր արել, եւ գտել, որ ,,արժե,, ինձ հետ ապագայի հույսեր կապել եւ ,,էն գլխից,,՝,,իրենով անել,,։Մեծ դժվարությամբ, բայց՝կարողացավ գրավել ինձ/թե նրանից էր,որ պատանեկան-անցումային շրջան էր, թե հետաքրքրությունից դրդված․․․թե ընդունված էր, որ ժամանակակից ,,պարմանուհիները,,պետք է անպայման ասպետ ունենան ու ընկերուհիների մոտ հպարտանան նրա արժանիքներով․․․թե կիթառի նվագը գրավեց․․․մի խոսքով՝սկսեցի հանդիպել հետը՝երաժշտական դպրոցից տուն տանող ճանապարհին, որի ընթացքում ինձ ուղեկցելու ,,բացառիկ,, հնարավորություն էր ստացել։Երբեմն էլ զբոսնում էինք քիմիագործների այգում կամ հասնում մինչեւ քաղաքային այգի, Լճեր, կամ՝պարզապես փողոցները ,,չափչփում,,։Տուն գնալուց հետո էլ հեռախոսով էինք ,,գյալաջի,, անում/ինքը երբեմն տանից էր զանգում, երբեմն՝փողոցի 2 կոպեկանոց ավտոմատ-հեռախոսներից, ու երբեմն լսում էի, որ կողքից պահանջում են, որ խոսակցությունն ավարտի/։Զարմուհիս, որ ինձնից 4 տարով մեծ էր ու ինձ համար ավագ քրոջ կարգավիճակում էր/նրա հետ էի մշտապես կինո-թատրոն գնում,համերգներ՝որոնց տոմսերը ձեռք էր բերում ծանոթների միջոցով, շփվում, հյուր գնում/, չէր խրախուսում իմ հանդիպումները, բայց զգուշացրել ու խիստ պատվիրել էր, որ հանկարծ չլինի թե ընկերոջիցս  թանկ նվերներ ընդունեմ։Եվ ահա, մարտի 8-ին գնացի ժամադրության՝մեր մշտական հանդիպման վայր, ու տեսնեմ, որ մի տուփ՝հանդիսավորությամբ ցանկանում է հանձնել ինձ՝որպես մարտիության նվեր։Պարզվեց, այն ժմանակ լավ հարգի ,,Կարմիր Մոսկվա,, օծանելիք էր։Ես էլ զարմուհուս պատվերն անսալով՝կտրուկ հրժարվեցի օծանելիքն ընդունել, ու պատճառաբանեցի, որ տանը չեմ կարող բացատրել, թե ով է այն նվիրել։Ընկերս,երբ տեսավ, որ հորդորները չեն օգնում, զայրացած ասաց, որ եթե չվերցնեմ, այն կջարդի իմ աչքի առաջ։Եվ քանի որ դեռ երիտասարդության շեմը ոտք չէի դրել, ու կանացի պայուսակ չէի կրում, ուստի չէր կարող այն ,,խցկել,, չեղած պայուսակի մեջ․ձեռքերս էլ պինդ-պինդ մտցրել էի գարնանային թեթեւ վերարկուի գրպանների մեջ։Չօգնեցին նաեւ իմ հորդորները, թե ,,ավելի լավ է՝տանես մորդ կամ քրոջդ նվիրես,,․ասաց, որ նրանց համար էլ է գնել։Ու․․․ջարդեց այդ 10ռուբլիանոց դուխին, որի վրա, փաստորեն, ծախսվել էր նրա ուսանողական թոշակի 1/3-րդը։Դա իմ վրա շատ ծանր տպավորություն թողեց, ու մինչ օրս չգիտեմ՝ճիշտ վարվեցի,որ չընդունեցի նվերը՝նրան իսկապես վշտացնելով․ թե՞ սխալ։Իհարկե այդ դեպքը առիթ չդարձավ, որ մենք այդ օրը ,,խռովենք,, ու ,,խռով,, հեռանանք, բայց, տարիներ անց,նա իմ սիրտը կոտրեց՝այդ օծանելիքի տուփի նման։

․․․Անցել է ավելի քան 40 տարի։Այսօր առավոտյան զանգեց զարմուհիս եւ շնորհավորեց Մարտի 8-ս, ու ես նրան հիշեցրի այդ շատ հին դեպքի մասին, որից նա անգամ տեղյակ չէր․մի փոքր մտածեց ու ասեց՝,,Տեսնում ե՞ս ինչ ճիշտ խորհուրդներ եմ տվել քեզ,իսկ մարդիկ կային, որ ասում էին, թե ես քեզ սխալ խորհուրդներ եմ տալիս,,։

Ողբանք մեռելոց, կոչենք ապրողաց։

ԳԱՅԱՆԵ ՀՈՎՍԵՓՅԱՆ